نیش ستاره دریایی، همان خارهای تیز و گزنده ای است که سطح بدن او را پوشانده است. این موجود زیبا و در عین حال آسیب رسان به طور معمول در کف اقیانوس زندگی می کند. ستاره های دریایی، سمی هستند ولی حمله نمی کنند، اما در صورتی که به طور تصادفی روی آن‌ها پا گذاشته شود یا با آنها برخورد شود می‌توانند با ترشح زهر، جای زخم دردناکی را ایجاد کنند.

مهمترین نشانه های گزش و نیش ستاره دریایی، دردی جانکاه و به دنبال آن خونریزی و تورم عجیبی است که به جای می گذارد. معمولاً علائم زهر، از حدود ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت بعد از حادثه، خود را نشان می دهند، اما اگر حجم بالایی از زهر وارد بدنتان شود، دچار بی حسی، تهوع، سردرد شدید و در مواردی نادر، فلج شدگی خواهید شد.

چرا ستاره دریایی نیش می زند؟

از معمول ترین دلایلی که باعث گزش ستاره دریایی می شود شامل موارد زیر است:

• در عمق اقیانوس ها با آنها مواجه شویم، (بیشتر غواص ها در این حالت قرار می گیرند).
• بدون لباس محافظ مناسب وارد آب اقیانوس ها شویم.
• زمانی که با دست بدون دستکش ستاره دریایی را بلند کنیم.
• به ستاره دریایی، چه مرده و چه زنده، دست بزنیم.
• ستاره دریایی را در آکواریوم بگذاریم.

در صورت آسیب دیدگی، چه کمک های اولیه ای انجام دهیم؟

اگر ستاره دریایی نیش زد حتی اگر فرد هیچ علائمی هم نداشته باشد فورا با اورژانس تماس بگیرید و اطلاعات لازم را از آن ها بپرسید. تا زمانی که نیروهای اورژانس برسند باید اقدامات زیر را انجام دهید:

• فرد مصدوم را از آب و محل گزش دور کنید.
• زمان دقیق گزیدگی را یادداشت کنید و اطلاعات لازم را بر اساس آن به عوامل اورژانس دهید.
• اگر نیش بر روی سطح پوست مشخص بود سعی کنید که آن را خارج کنید و به آرامی با موچین یا هر چیز پلاستیکی یا فلزی دیگری پوست را کمی خراش دهید تا نیش خارج شود.
• سعی کنید که نوع و مکان نیش زدگی ستاره دریایی را شناسایی کنید و آن را به عوامل اورژانس اطلاع دهید.
• هیچ گونه خوراکی ای به فرد مصدوم ندهید.
• به مصدوم هیچ دارویی ندهید تا اورژانس برسد.

چه اقدامات درمانی برای فرد مصدوم انجام دهیم؟

• با اورژانس تماس بگیرید.
• فرد مصدوم را از آب بیرون آورید.
• در هنگام خارج کردن نیش از دستکش استفاده کنید.
• ناحیه آسیب دیده را با آب دریا، نه آب شیرین، بشویید.

چه اقداماتی نباید برای درمان انجام داد؟

• هیچ وقت برای زنگ زدن به اورژانس تردید نداشته باشید.
• بدون پوشیدن دستکش مناسب هرگز نیش را از محل گزش خارج نکنید.
• هرگز به فرد مصدوم دارو ندهید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
• ناحیه ای که دچار گزش شده را زیاد تکان ندهید.
• فرد مصدوم نباید بدود و یا حرکت های سریع داشته باشد چون سم در بدن پخش شود.
• ناحیه آزرده شده را بالاتر از سطح قلب قرار ندهید چون با این کار سم در بدن پخش می شود.

درمان درد یا زخم ناشی از نیش ستاره دریایی

اگر مراقبت های پزشکی به راحتی در دسترس نیست، از دستورالعمل های زیر برای درمان زخم استفاده کنید:

• ناحیه آسیب دیده را به مدت 30 تا 90 دقیقه در آب گرمی که فرد می تواند تحمل کند غوطه ور کنید. برای کنترل درد در صورت لزوم تکرار کنید.
• از موچین برای برداشتن هر گونه خار در زخم استفاده کنید زیرا علائم ممکن است تا زمانی که تمام ستون فقرات برداشته نشده اند از بین نرود.
• زخم را ابتدا با آب و صابون و سپس با آب نمک بشویید.
• محل نیش ستاره دریایی را با چسب نپوشانید.
• کرم هیدروکورتیزون را 2 تا 3 بار در روز در صورت نیاز برای خارش استفاده کنید. در صورت ظاهر شدن هر گونه علائم عفونت بلافاصله مصرف را قطع کنید.
• اگر علائم عفونت مانند چرک، قرمزی یا گرما وجود دارد، 3 بار در روز از پماد آنتی بیوتیک موضعی (باسیتراسین) استفاده کنید.
• آنتی بیوتیک های خوراکی معمولاً برای عفونت توصیه می شود.
• پس از برطرف شدن همه علائم عفونت، حداقل تا 5 روز آنتی بیوتیک را ادامه دهید.
• قبل از شروع هر آنتی بیوتیک، حساسیت دارویی را بررسی کنید.
• تا زمانی که این آنتی بیوتیک ها را مصرف می کنید وقتی بیرون از منزل هستید، از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس های پوشیده مانند پیراهن آستین بلند، شلوار و کلاه لبه گشاد بپوشید، ، زیرا برخی از آنتی بیوتیک ها ممکن است باعث حساسیت به نور خورشید شوند.
• درد ناشی از گزیدگی این موجود آبزی ممکن است با 1 الی 2 قرص استامینوفن (تیلنول) هر 4 ساعت یا 1 الی 2 قرص ایبوپروفن (ادویل، موترین) هر 6 الی 8 ساعت تسکین یابد.